Biologics

Wat zijn biologics?

Biologische geneesmiddelen, ook wel biologicals of biologics genoemd, zijn kunstmatig gemaakte eiwitten die dezelfde structuur hebben als eiwitten die natuurlijk in ons lichaam voorkomen. Momenteel worden voor tal van ziektes biologische geneesmiddelen ontwikkeld, ook voor psoriasis. Deze medicijnen worden systemisch toegediend, dat wil zeggen dat ze in de bloedbaan terecht komen (via infuus of injectie).

Hoe werkt het?

Psoriasisplekken zijn het gevolg van een ontstekingsreactie in de huid. Bij psoriasis raakt een specifiek type witte bloedcel geactiveerd, de T-cel. Dit leidt tot een ontstekingsreactie in de huid, die zich uit in de kenmerkende huid- en nagelafwijkingen. Sommige mensen kunnen daarnaast ook ontstekingen in de gewrichten ervaren. Biologics zijn medicijnen die specifiek deze activiteit van de T-cellen kunnen verminderen of opheffen. Ook kunnen ze de ontsteking neutraliseren. Dit gebeurt doordat de biologics zich binden aan specifieke eiwitten die betrokken zijn bij de ontstekingsreactie, zoals TNF-alfa en interleukine 12, 23 en 17. Door deze binding wordt de ontsteking geremd.

Net als bij orale medicijnen (medicijnen in de vorm van pillen of drankjes), zijn biologics systemische geneesmiddelen: geneesmiddelen die via de bloedbaan in het lichaam hun werk doen. Er zijn verschillende toedieningsvormen van biologics:

Toedieningsvormen biologics

• Intraveneus = in de aders door een injectie of infuus
• Subcutaan = onder de huid door injectie

Per beschikbaar medicijn kan de toedieningsvorm verschillen. De frequentie van het gebruik verschilt ook per product, het ene product wordt bijvoorbeeld 1 x per maand via een injectienaald ingebracht, het andere product moet met een infuus 1 x per kwartaal worden gebruikt.

Biosimilars

Naast biologics zijn er momenteel ook biosimilars op de markt en volop in ontwikkeling. Een biosimilar is een biologisch geneesmiddel (biological) dat soortgelijk is aan het origineel, maar het is geen exacte kopie ervan. Het patent van het origineel is verlopen, waardoor het kan worden ‘nagemaakt’. Sinds begin 2015 zijn de eerste biosimilars voor psoriasis op de Nederlandse markt beschikbaar.

Soorten biologics en biosimilars voor de behandeling van psoriasis

Kijk in dit schema voor de verschillende soorten biologische geneesmiddelen.

Merknaam	Stofnaam	Toediening
Cosentyx®	secukinumab
Enbrel®	etanercept
Humira®	adalimumab
Kyntheum®	brodalumab
Remicade®	infliximab
Stelara®	ustekinumab
Taltz®	ixekizumab
Tremfya®	guselkumab
Biosimilars
Biosimilar voor:	Enkele voorbeelden van biosimilars	Toediening
etanercept	Benepali®
infliximab	Remsima®, Inflectra®
adalimumab	Amgevita®, Halimatox®, Hefiya® en Hulio®