Corticosteroïden
- Corticosteroïden
Corticosteroïden worden veel gebruikt bij psoriasis. Ze staan ook wel bekend onder de naam ‘hormoonzalven’.
Wat zijn corticosteroïden?
Het lichaam maakt zelf bijnierschorshormonen aan. Corticosteroïden lijken op deze hormonen die de bijnier aanmaakt, alleen dan niet geproduceerd door het lichaam zelf maar nagemaakt. Ze worden verdeeld in 4 verschillende klassen, afhankelijk van hoe sterk werkzaam ze zijn. Dit loopt van klasse 1 (licht) tot klasse 4 (zeer sterk). Voor psoriasis worden over het algemeen de sterkere klassen (3 en 4) gebruikt. Er zijn verschillende preparaten beschikbaar in verschillende vormen, crème, emulsie, gel, lotion, schuim, spray-schuim, shampoo of zalf. Ook kan de toepassingsvorm per product verschillen.
Hoe werkt het?
Cortiocosteroïden hebben een ontstekingsremmende werking, verminderen de jeuk en de roodheid en normaliseren de celdeling in de huid. De medicinale stoffen moeten in de huidcellen kunnen doordringen. Daarom wordt er, indien er sprake is van veel schilfering, soms vooraf een ontschilferende behandeling gestart.
Zie hieronder een overzicht van de verschillende sterkten steroïden.
| Sterkte | Stofnaam | Voorbeelden van middelen (merknamen) |
| Klasse 1 | hydrocortison | Hydrocortison® |
| Klasse 2 | clobetason, flumetason, hydrocortisonbutyraat, triamcinolonacetonide | Emovate®, Locacorten®, Locasalen®* Locoïd®, Triamcinolon® |
| Klasse 3 | betamethasondipropionaat, betamethasonvaleraat, desoximetason, difluxortolon, fluticason, mometason | Diprolene®#, Diprosone®, Dovobet®**, Diprosalic®*, Betnelan®, Betamethasone®, Enstilar®**, Ibaril®, Topicorte® , Nerisona®, Cutivate®, Mometason®, Elocon® |
| Klasse 4 | clobetasol | Clobex®, Clarelux® , Dermovate® |
*Bevat ook salicylzuur
** Bevat ook calcipotriol
# Dit is betamethasondipropionaat in propyleenglycol, de werking van dit corticosteroïd is sterker
Combinaties van lokale behandelingen met een corticosteroïd:
- bereidingen gemaakt door de apotheker (magistrale bereidingen), hierbij mengt de apotheker zelf medicinale stoffen in een voorgeschreven concentratie in een basispreparaat
- combinatie van verschillende medicinale stoffen in de vorm van verschillende behandelingen die naast elkaar gebruikt worden
- combinatie van verschillende medicinale stoffen in 1 vast combinatiepreparaat
Hieronder volgt een beschrijving van de bij psoriasis gebruikte vaste combinatiepreparaten
Combinatie van vitamine D en corticosteroïden
Het corticosteroïd remt de onderliggende ontsteking en het vitamine-D-derivaat (afgeleide) normaliseert de celdeling. Op deze manier worden de psoriasissymptomen vanuit 2 kanten bestreden. Deze combinatiebehandeling is in Nederland beschikbaar als merkloze variant in een zalf. De vaste combinatie is ook beschikbaar in een gel onder de merknaam Dovobet® Gel en als een spray-schuim onder de merknaam Enstilar®.
Combinatie van salicylzuur en een corticosteroïd
Salicylzuur maakt de schilfers los en laat hierdoor het corticosteroïd beter in de huid doordringen. Het corticosteroïd remt de ontsteking. Deze vaste combinatie is in Nederland beschikbaar onder de merknaam Diprosalic® (met een sterk werkend corticosteroïd) en Locasalen® (met een matig sterk werkend corticosteroïd).